0

Het dossier: chroom-6 in 155mm granaten (PZH2000)

Tijdens levensverlengend onderzoek aan de 155mm granaat kwam schuurstof vrij. Na onderzoek bleek er de schuurstof chroom VI te bevatten. Door Defensie is geconstateerd dat bij regulier gebruik respirabele (inhaleerbare) chroom VI deeltjes vrijkomen in de bedieningsruimte van de PZH2000.

 

De documenten over chroom VI in 155mm granaten

11 december 2017: Bij het uitvoeren van Levensduur Verlengend Onderzoek (LVO) aan 155mm granaten, is schuurstof vrijgekomen. De medewerkers die de trilproef uitvoerden wilden weten of zich in de schuurstof chroom VI bevond.

22 december 2017: In de schuurstof blijkt chroom VI te zijn aangetroffen. Het betrof in dit geval rookgranaten met lotnummer SIL 81-3. Deze granaten zijn bijvoorbeeld tijdens een recente oefening (Varpalota Challenge) in 2016 gebruikt. Geconstateerd wordt dat ook andere typen chroom VI kunnen bevatten. Alle LOT nummers van voor 1 januari 1992 worden als verdacht aangemerkt.

10 januari 2018: In dit memo worden degenen die in aanraking zijn geweest met het type en LOT nummer SIL81-3, bijvoorbeeld tijdens schietoefeningen of transport, aangeraden een formulier Dfe 050a in te vullen en in te leveren bij de personeelsfunctionaris. Verder worden veiligheidsmaatregelen geadviseerd over de wijze waarop blootstelling kan worden voorkomen.

2 maart 2018: Tijdens regulier gebruik is het mogelijk dat respirabele (inhaleerbare) chroom VI vrijkomt in de bedieningsruimte van de PZH2000. Ook tijdens regulier onderhoud is er risico voor blootstelling. Geadviseerd wordt om onderzoek uit te voeren naar de blootstelling.

 

De foto van de 155mm (rook)granaten

De foto is een uitsnede van een promotiefoto van Defensie van de Varpalota Challenge (oefening) in 2016. De foto wordt gebruikt voor promotie van VustCo en werkenbijdefensie. Saillant genoeg staat uitgerekend de chroom VI houdende rookgranaat op de foto.

Hongarije, 26 januari 2016, Varpalota Challenge, PHZ2000.

 

0

Vrees voor gifbesmetting chroom-6 bij afvuren granaat houwitser

Defensie houdt er rekening mee dat het uiterst giftige chroom-6 vrijkomt bij het afvuren van granaten van 155 mm houwitser PanzerHaubitze 2000. Dat blijkt uit interne defensie-stukken die de Drentse jurist Ferre van de Nadort in zijn bezit kreeg via een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB).

Bron: Dagblad van het Noorden, door: Bart Olmer. Foto: AudioVisuele Dienst Defensie.

De vrees staat verwoord in de nota ‘Onderzoek mogelijk vrijkomen Chroom 6 van munitie tijdens regulier gebruik PZH2000’. De afkorting staat voor het rijdende artilleriestuk PanzerHaubitze 2000. Deze pantserhouwitsers kosten 7,8 miljoen euro per stuk. Elk schot kost tussen de twee- en drieduizend euro. De artilleriestukken zijn ingezet in Afghanistan in 2006. Een schot kan maximaal 56 kilometer overbruggen.

 

Bemanning loopt mogelijk gevaar

Volgens het interne stuk loopt de bemanning in de geschutskoepel mogelijk ernstig gezondheidsrisico: „Tijdens het reguliere gebruik van deze 155 mm granaten in de PZH2000 is het mogelijk dat er ‘respirabele’ (inhaleerbare) chroom-6-fracties vrijkomen in de bedieningsruimte”, aldus de waarschuwingsbrief.

Indien dit het geval is, dan lopen de medewerkers in die bedieningsruimte risico op besmetting met chroom-6”, aldus de verontrustende brief aan de commandant van het Vuursteuncommando, waar de houwitsers in gebruik zijn. „Tevens lopen de medewerkers mogelijk een risico op besmetting tijdens het reguliere onderhoud tijdens en na het gebruik van het wapensysteem”, aldus de defensie-veiligheidsadviseur.

 

Advies: onderzoek het

Geadviseerd wordt „te onderzoeken tijdens een gesimuleerde praktijksituatie onder beheerste omstandigheden of er inhaleerbare chroom-6 deeltjes vrijkomen die een risico vormen voor de bedienaars tijdens het reguliere gebruik en tijdens onderhoud.” Bij dit onderzoek zou het Coördinatiecentrum Expertise Arbo en Gezondheid (CEAG) moeten worden betrokken.

Chroom-6 werd eind vorig jaar ook aan aangetroffen in de coating van de 155 mm rookgranaten die worden afgevuurd met het geschut. Dat was aanleiding voor het Defensie Munitiebedrijf (DMunB) om een onderzoek te starten naar de mogelijke aanwezigheid van Chroom 6 houdende coatings op alle overige gecoate munitieartikelen en hun verpakkingen.

 

Chroom-6 kankerverwekkend

Chroom-6 is kankerverwekkend en kan erfelijke genetische schade toebrengen. Volgens onderzoek kan blootstelling aan de stof leiden tot longkanker, neus- en neusbijholtekanker, astma, maagkanker en chronische longaandoeningen.

Tussen de twee- en drieduizend defensiemedewerkers zijn op onderhoudslokaties in Brunssum, Eygelshoven, Vriezenveen, Coevorden en Ter Apel blootgesteld aan chroom-6 bij het onderhoud aan voertuigen die met chroomhoudende verf waren behandeld tegen roestvorming. Sommige oud-medewerkers zijn hierdoor ernstig ziek geworden.

Jurist Ferre van de Nadort: „Als jonge militair heb je nog een leven voor je en wil je misschien ook wel kinderen. Ik vind het onbegrijpelijk dat Defensie haar personeel is blijven blootstellen aan chroom-6, terwijl de gevaren bekend zijn. Op Defensie rustte de plicht om vooraf vast te stellen of er (inhaleerbare) chroom-6 in de cabines van de Houwitsers kwam. Dat de betreffende granaten al sinds 1992 in gebruik blijken te zijn, maakt dat niet anders.

Defensie kon niet direct reageren. Een woordvoerder hoopt dinsdag alsnog een reactie te kunnen geven.

0

Gebruiksbepaling rookgranaat 155mm LOT-nummer 81-3

In de schuurstof blijkt chroom VI te zijn aangetroffen. Het betrof in dit geval rookgranaten met lotnummer SIL 81-3 (zoals afgebeeld tijdens een recente oefening Varpalota Challenge in 2016). Geconstateerd wordt dat ook andere typen chroom VI kunnen bevatten. Alle LOT nummers van voor 1 januari 1992 worden als verdacht aangemerkt.

 

0

Mogelijke blootstelling aan Chroom VI bij uitvoeren LVO aan 155mm granaat

11 december 2017: Tijdens uitvoeren van Levensduur Verlengend Onderzoek (LVO) aan 155mm granaten, is bij een type granaat schuurstof vrijgekomen tijdens een trilproef. De medewerkers die de trilproef uitvoerden wilden weten of zich in de schuurstof chroom VI bevond.

0

Onderzoek mogelijk vrijkomen Chroom 6 van munitie tijdens regulier gebruik PZH2000

Tijdens regulier gebruik is het mogelijk dat respirabele (inhaleerbare) chroom VI vrijkomt in de bedieningsruimte van de PZH2000. Ook tijdens regulier onderhoud is er risico voor blootstelling. Geadviseerd wordt om onderzoek uit te voeren naar de blootstelling.

In de brief wordt aangegeven dat er al een onderzoek plaatsvindt naar aanwezigheid van chroom VI in andere munitie. Geadviseerd wordt om onder gesimuleerde omstandigheden metingen uit te voeren.