0

Vrees voor gifbesmetting chroom-6 bij afvuren granaat houwitser

Defensie houdt er rekening mee dat het uiterst giftige chroom-6 vrijkomt bij het afvuren van granaten van 155 mm houwitser PanzerHaubitze 2000. Dat blijkt uit interne defensie-stukken die de Drentse jurist Ferre van de Nadort in zijn bezit kreeg via een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB).

Bron: Dagblad van het Noorden, door: Bart Olmer. Foto: AudioVisuele Dienst Defensie.

De vrees staat verwoord in de nota ‘Onderzoek mogelijk vrijkomen Chroom 6 van munitie tijdens regulier gebruik PZH2000’. De afkorting staat voor het rijdende artilleriestuk PanzerHaubitze 2000. Deze pantserhouwitsers kosten 7,8 miljoen euro per stuk. Elk schot kost tussen de twee- en drieduizend euro. De artilleriestukken zijn ingezet in Afghanistan in 2006. Een schot kan maximaal 56 kilometer overbruggen.

 

Bemanning loopt mogelijk gevaar

Volgens het interne stuk loopt de bemanning in de geschutskoepel mogelijk ernstig gezondheidsrisico: „Tijdens het reguliere gebruik van deze 155 mm granaten in de PZH2000 is het mogelijk dat er ‘respirabele’ (inhaleerbare) chroom-6-fracties vrijkomen in de bedieningsruimte”, aldus de waarschuwingsbrief.

Indien dit het geval is, dan lopen de medewerkers in die bedieningsruimte risico op besmetting met chroom-6”, aldus de verontrustende brief aan de commandant van het Vuursteuncommando, waar de houwitsers in gebruik zijn. „Tevens lopen de medewerkers mogelijk een risico op besmetting tijdens het reguliere onderhoud tijdens en na het gebruik van het wapensysteem”, aldus de defensie-veiligheidsadviseur.

 

Advies: onderzoek het

Geadviseerd wordt „te onderzoeken tijdens een gesimuleerde praktijksituatie onder beheerste omstandigheden of er inhaleerbare chroom-6 deeltjes vrijkomen die een risico vormen voor de bedienaars tijdens het reguliere gebruik en tijdens onderhoud.” Bij dit onderzoek zou het Coördinatiecentrum Expertise Arbo en Gezondheid (CEAG) moeten worden betrokken.

Chroom-6 werd eind vorig jaar ook aan aangetroffen in de coating van de 155 mm rookgranaten die worden afgevuurd met het geschut. Dat was aanleiding voor het Defensie Munitiebedrijf (DMunB) om een onderzoek te starten naar de mogelijke aanwezigheid van Chroom 6 houdende coatings op alle overige gecoate munitieartikelen en hun verpakkingen.

 

Chroom-6 kankerverwekkend

Chroom-6 is kankerverwekkend en kan erfelijke genetische schade toebrengen. Volgens onderzoek kan blootstelling aan de stof leiden tot longkanker, neus- en neusbijholtekanker, astma, maagkanker en chronische longaandoeningen.

Tussen de twee- en drieduizend defensiemedewerkers zijn op onderhoudslokaties in Brunssum, Eygelshoven, Vriezenveen, Coevorden en Ter Apel blootgesteld aan chroom-6 bij het onderhoud aan voertuigen die met chroomhoudende verf waren behandeld tegen roestvorming. Sommige oud-medewerkers zijn hierdoor ernstig ziek geworden.

Jurist Ferre van de Nadort: „Als jonge militair heb je nog een leven voor je en wil je misschien ook wel kinderen. Ik vind het onbegrijpelijk dat Defensie haar personeel is blijven blootstellen aan chroom-6, terwijl de gevaren bekend zijn. Op Defensie rustte de plicht om vooraf vast te stellen of er (inhaleerbare) chroom-6 in de cabines van de Houwitsers kwam. Dat de betreffende granaten al sinds 1992 in gebruik blijken te zijn, maakt dat niet anders.

Defensie kon niet direct reageren. Een woordvoerder hoopt dinsdag alsnog een reactie te kunnen geven.

0

Chroom 6: doorzoek de documenten

Het was maar liefst drie jaar wachten op het rapport van het RIVM, maar eindelijk was het dan zo ver. En het oordeel was niet mild: Defensie heeft decennia lang verzuimd om haar werknemers te beschermen tegen blootstelling aan Chroom VI, terwijl de schadelijkheid daarvan bekend was. Al snel komen er berichten over een ‘coulanceregeling’ voor diegenen die aannemelijk kunnen maken dat zij zijn blootgesteld aan chroom VI én dat zij een aandoening hebben die verband houdt met die blootstelling. Dát is dus het addertje. Want hoe toon je dat aan en hoe vind je de weg in de op “onhandige wijze” door Defensie openbaar gemaakte documenten?

Door het RIVM wordt geschreven: “Bij het Defensiepersoneel dat werkzaam was in technische onderhoudsfuncties was er sprake van blootstelling aan chroom-6 die de volgende ziekten kan hebben veroorzaakt: longkanker, neus- en neusbijholtekanker, maagkanker, chroom-6-gerelateerde allergisch contacteczeem, allergische astma en allergische rhinitis, chronische longziekten en perforatie van het neustussenschot door chroomzweren. Doordat de meeste van deze ziekten ook andere oorzaken kunnen hebben, kan in veel gevallen niet met zekerheid worden vastgesteld dat deze ziekten bij oud-werknemers het gevolg zijn van blootstelling aan chroom-6 op de POMS-locaties. (…) Het chroom-6 waaraan Defensiepersoneel in de periode 1984-2006 heeft blootgestaan, kan nu niet meer worden aangetoond in het lichaam. Chroom-6 wordt namelijk in het lichaam omgezet in chroom-3 en vervolgens uitgescheiden.

Juist ja: ondanks dat een militair kan aantonen dat er blootstelling is geweest en je een aandoening hebt die door chroom VI kan zijn veroorzaakt, dan nog “kan in veel gevallen niet meer met zekerheid worden vastgesteld dat deze ziekten bij oud-medewerkers het gevolg zijn van blootstelling aan chroom-6”. Ongetwijfeld zal het in de drie jaar dat het RIVM over het onderzoek heeft gedaan voor een groot aantal medewerkers onmogelijk zijn geworden om een verband met chroom VI aannemelijk te maken.

Het aantonen van een blootstelling en oorzaak kan dus problematisch zijn. Daar komt nog bij dat Defensie de documenten “openbaar” heeft gemaakt op een wijze waarop de documenten niet door Google gevonden kunnen worden en ook niet doorzoekbaar zijn. Ik heb de chroom vi documenten voor Google vindbaar en doorzoekbaar gemaakt.

Of klik op deze link om alle documenten te bekijken.